ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΠΑΓΙΔΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ
Όπως προαναφέραμε και σε προηγούμενό μας άρθρο, οι συνεντεύξεις αποτελούν ένα κρίσιμο στάδιο στη διαδικασία επιλογής του κατάλληλου υποψηφίου για τη συγκεκριμένη θέση που αιτείται να προσληφθεί, προχωρώντας μάλιστα και σε μία διεξοδική ανάλυση του κάθε σταδίου των συνεντεύξεων ξεχωριστά, τόσο πριν και κατά τη διάρκεια όσο και το μετά το τέλος τους.
Τώρα πάμε να δούμε ορισμένες ερωτήσεις, των οποίων ο βαθμός δυσκολίας έγκειται στο να αντιληφθούμε πού πραγματικά αποσκοπεί το Ανθρώπινο Δυναμικό και τι θέλει να ακούσει και να αντλήσει από τις απαντήσεις του κάθε υποψηφίου. Είναι γεγονός ότι ενώ ορισμένες ερωτήσεις μπορεί στο άκουσμά τους να φαίνονται εύκολες, κι όμως η πλειοψηφία των υποψηφίων απαντάει λάθος και αυτό είτε γιατί δεν κατανοούν πλήρως το νόημα της ερώτησης, είτε διότι δεν είχαν προετοιμαστεί σωστά για αυτές. Γι’ αυτό εξάλλου δεν είναι τυχαία και ο χαρακτηρισμός τους ως ερωτήσεις-παγίδες.
Αυτού του τύπου ερωτήσεις είναι σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να μπορέσουν οι επαγγελματίες του Ανθρώπινου Δυναμικού:
- Να αξιολογήσουν την ικανότητα προσαρμογής των υποψηφίων σε ενδεχόμενες προκλήσεις.
- Την ικανότητά τους να επικοινωνούν αποτελεσματικά με άλλους και το πως ανταπεξέρχονται με εποικοδομητικό τρόπο στις δύσκολες και απρόοπτες καταστάσεις.
- Τον τρόπο σκέψης τους, ως προς την επίλυση των διαφόρων προβλημάτων που ενδεχομένως να προκύψουν.
- Τη ψυχραιμία που θα επιδείξουν και την ικανότητα να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το άγχος τους.
- Τη διαχείριση της πίεσης.
- Τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τον χρόνο τους, θέτοντας προτεραιότητες και επικεντρώνοντας στα σημαντικά θέματα (οργάνωση).
Βλέπουμε με τα πιο πάνω ότι αυτές οι ερωτήσεις, βοηθούν τον οποιονδήποτε εργοδότη να βολιδοσκοπήσει και να σχηματίσει μία εικόνα και εντύπωση γύρω από την προσωπικότητα και χαρακτήρα του υποψηφίου, τις ικανότητες και δεξιότητές τους και τι αυτός μπορεί να προσφέρει στην εταιρεία, εάν είναι ο κατάλληλος υποψήφιος για τη θέση, καθώς και το κατά πόσο ο τελευταίος έχει τη δυνατότητα να ενσωματωθεί και να ταιριάξει με την κουλτούρα της συγκεκριμένης θέσης. Επομένως ο παράγοντας αυτοπεποίθηση, η εκ των προτέρων σωστή προετοιμασία, η στρατηγική και κριτική σκέψη καθώς και η συνοχή παίζουν σημαντικό ρόλο στην απάντηση ειδικά των ερωτήσεων-παγίδα.
Πιο κάτω παραθέτουμε μερικά παραδείγματα των πιο συνηθισμένων ερωτήσεων-παγίδα, των λανθασμένων απαντήσεων που δίνονται σε ορισμένες από αυτές, καθώς και τις αντίστοιχες συμβουλές ως προς το σωστό χειρισμό τους.
- Ερώτηση: ‘Μπορείτε να περιγράψετε ένα προσωπικό αδύνατο σημείο σας;/Ποιο είναι το μεγαλύτερό σας ελάττωμα;’
Εδώ ο σκοπός δεν είναι ξεδιπλώσουν οι υποψήφιοι τα ελαττώματά τους και να ξεκινήσουν να τα απαριθμούν, καθότι όλοι οι άνθρωποι έχουν τα δυνατά και τα αδύνατά τους σημεία. Αντ’ αυτού η ερώτηση αποσκοπεί μέσω της αντίληψης και της βαθιάς αυτογνωσίας που οφείλει να διακατέχει τους υποψηφίους να εστιάσουν σε ένα αδύνατο τους σημείο που αφορά κυρίως στο επαγγελματικό τους κομμάτι και μέσα από πρακτικά παραδείγματα από το παρελθόν τους και της προσωπικής τους εμπειρίας να αναφερθούν σε αδύνατα σημεία που είτε προσπάθησαν ή ακόμη προσπαθούν να βελτιώσουν γίνοντας με αυτό τον τρόπο η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Άρα οι υποψήφιοι καλούνται καθώς παραθέτουν συγκεκριμένο παράδειγμα κάποιου αδύνατου τους σημείου, να επισημάνουν και πώς έχουν δουλέψει στη συνέχεια για να το βελτιώσουν αυτό. Για παράδειγμα, εάν κάποιος πρέπει να παραθέτει δημόσιες ομιλίες ως μέρους των καθηκόντων του, και αντιμετωπίζει δυσκολίες ή διακατέχεται από πανικό όταν αντικρίζει το κοινό, τότε μία σωστή απάντηση θα ήταν: Ένα αδύνατο σημείο που προσπαθώ να βελτιώσω είναι η δυσκολία που αντιμετωπίζω στο να μιλώ δημόσια. Ως εκ τούτου και για να μπορέσω να το αντιμετωπίσω αποτελεσματικά, έχω ήδη αρχίσει να παρακολουθώ σχετικά σεμινάρια και εργαστήρια, και από τη στιγμή που ξεκίνησα να εργάζομαι επάνω του, έχω σημειώσει ήδη σημαντική πρόοδο και συνεχίζω να καταβάλλω προσπάθειες μέχρι να φτάσω στο ποθητό σημείο.’
- Ερώτηση: ‘Μπορείτε να δώσετε ένα παράδειγμα πότε αντιμετωπίσατε δυσκολίες στην εργασία σας και πώς τις ξεπεράσατε;’
Με παρόμοιο τρόπο όπως στην 1η ερώτηση, έτσι κι εδώ οι επαγγελματίες του Ανθρώπινου Δυναμικού θέλουν να αξιολογήσουν την ικανότητά των υποψηφίων να αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες και με ποιες δράσεις που αναλαμβάνουν, ανταποκρίνονται επάξια σε αυτές. Μία καλή απάντηση θα ήταν: Ένα παράδειγμα που αντιμετώπισα δυσκολίες στην εργασία μου ήταν όταν έπρεπε να φέρουμε εις πέρας ένα απαιτητικό έργο όπως ήταν η δημιουργία και η εφαρμογή ενός καινούργιου λογισμικού. Οι δυσκολίες περιλάμβαναν υπερφόρτωση εργασίας, αφού είχαμε μία πολύ αυστηρή προθεσμία και οι τεχνικές προκλήσεις ήταν πολλές και απρόβλεπτες αφού καθώς αναπτύσσαμε τις νέες λειτουργίες του συγκεκριμένου λογισμικού, αντιμετωπίσαμε προβλήματα και σφάλματα που δεν ήταν εύκολο να επιλυθούν. Έτσι για να ξεπεράσουμε αυτές τις δυσκολίες, φρόντισα να οργανωθώ, διαχειρίζοντας το κομμάτι του χρόνου μου πολύ προσεκτικά, θέτοντας σαφείς προτεραιότητες και διαιρώντας το έργο σε μικρά κομμάτια με συγκεκριμένες προθεσμίες. Είχα στενή συνεργασία και επικοινωνία με τους συναδέλφους μου, και μοιραστήκαμε ιδέες και λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε τότε. Επενδύσαμε χρόνο στη μάθηση νέων τεχνολογιών και εργαλείων για να αντιμετωπίσουμε τις τεχνικές προκλήσεις, και όλα αυτά προσπαθώντας να διατηρήσουμε έναν υγιή ρυθμό ως προς τις ώρες εργασίας, αν και εκεί όπου χρειαζόταν, δουλέψαμε υπερωρίες για να πετύχουμε τον τελικό μας στόχο. Είναι σημαντικό εδώ να επισημάνουμε πως σε περίπτωση που οι υποψήφιοι αντιμετωπίσουν μία δύσκολη στιγμή αλλά δεν έχουν καταφέρει για διάφορους λόγους να το φέρουν εις πέρας με τα σωστά αποτελέσματα όπως για παράδειγμα σε ένα έργο που πήγε λάθος στο παρελθόν, τότε μπορούν να αναφερθούν σε αυτό και να εστιάσουν στα μαθήματα που αποκόμισαν από τη συγκεκριμένη εμπειρία και πως έκτοτε έχουν μάθει πλέον πως να ανταποκρίνονται σωστά σε παρόμοιου είδους προκλήσεων, εφαρμόζοντας τα διδάγματα που έμαθαν, αποφεύγοντας την επανάληψη των λαθών του παρελθόντος.
- Ερώτηση: ‘Γιατί θέλετε να φύγετε από την τρέχουσα δουλειά σας;/Γιατί φύγατε από την προηγούμενη σας εργασία;’
Προσοχή εδώ! Οι υποψήφιοι δεν πρέπει να πέσουν στην παγίδα να κατηγορήσουν ή να μιλήσουν για τον προηγούμενο τους εργοδότη αρνητικά, διότι εκτός του ότι αυτό συνιστά άμεσα έλλειψη επαγγελματισμού εκ μέρους των υποψηφίων, σχηματίζοντας αρνητική εικόνα, οι μελλοντικοί ίσως εργοδότες σίγουρα θα σκεφτούν πως στο άμεσο μέλλον ίσως μιλήσουν αρνητικά και για αυτούς πλήττοντας με αυτό τον τρόπο την υπόληψη της εταιρείας κτλ και αυτό είναι κάτι που κανένας εργοδότης δεν επιθυμεί. Μια σωστή απάντηση θα μπορούσε να είναι: ‘Έχω αφιερώσει πολλά χρόνια στην εταιρεία στην οποία εργάζομαι τώρα/ή εργαζόμουν και έχω αποκομίσει πολλές εμπειρίες τις οποίες θα κουβαλώ για πάντα. Τώρα σε αυτό το σημείο της καριέρας μου, ψάχνω μια νέα πρόκληση και ευκαιρία να αναπτύξω περαιτέρω τις δεξιότητές μου ή να μάθω κάτι καινούργιο.’
- Ερώτηση: ‘Μπορείτε να πείτε έναν λόγο για τον οποίο θέλετε να εργαστείτε σε αυτήν την εταιρεία;’
Ως επακόλουθο της προηγούμενης ερώτησης, είναι λογικό ένας εργοδότης να θέλει να μάθει ως προς τα πραγματικά σας κίνητρα, να εργαστείτε στη συγκεκριμένη εταιρεία. Κι εδώ είναι που η σωστή έρευνα για την Εταιρεία και τη θέση στην οποία κάνουν αίτηση οι υποψήφιοι, αποτελεί το μαγικό κλειδί. Οι υποψήφιοι εδώ καλούνται να αναφερθούν σε συγκεκριμένες πτυχές της εταιρείας και της θέσης που τους ενδιαφέρει, όπως μπορεί να είναι η καινοτομία της εν λόγω εταιρείας σε συγκριμένο κλάδο, η πολιτική της ως προς τους υπαλλήλους, η κουλτούρα της κτλ. Είναι καλό οι υποψήφιοι να επισημάνουν τα στοιχεία που τους τράβηξαν στη συγκεκριμένη θέση εργασίας της εταιρείας και να τα συνδυάσουν με δικούς τους στόχους πχ.: ‘Αναγνωρίζω ότι η εταιρεία αυτή προωθεί αξίες που αντιστοιχούν στις δικές μου, όπως είναι η καινοτομία, η συνεργασία και η εξυπηρέτηση των πελατών. Αυτό με κάνει να νιώθω ότι η προσωπική μου φιλοσοφία ταιριάζει με την κουλτούρα της εταιρείας. Περαιτέρω πιστεύω ότι αυτή η εταιρεία θα μου προσφέρει εξαιρετικές ευκαιρίες για τη προσωπική μου επαγγελματική ανάπτυξη και μάθηση και επειδή είμαι πάντα πρόθυμος να μάθω νέες δεξιότητες και να πάρω την καριέρα μου στο επόμενο επίπεδο, αυτή η εταιρεία φαίνεται να παρέχει το περιβάλλον και τις ευκαιρίες για να το πετύχουμε αυτό μαζί και να συμβάλω στην επίτευξη των κοινών μας στόχων.’
- Ερώτηση: ‘Γιατί υπάρχει κενό στο εργασιακό ιστορικό σου;’
Είναι σημαντικό εδώ οι υποψήφιοι (όπως και σε όλες τις απαντήσεις βέβαια), να είναι ειλικρινείς είτε αυτό οφείλεται σε αυστηρά προσωπικούς λόγους είτε ακόμη και σε λόγους απόλυσης από προηγούμενες τους δουλειές και να παραμείνουν στη σφαίρα του επαγγελματισμού. Ακόμη και εάν αυτή η περίοδος κατά την οποία δεν εργαστήκαν είναι μεγάλη, τότε θα μπορούσαν να αναφερθούν ότι οι διάφορες προσωπικές συγκυρίες που τους έτυχαν δεν τους απέτρεψαν από το να επιδίδονται σε διάφορες επαγγελματικές δραστηριότητες (πχ. σεμινάρια). Είναι επίσης καλό εδώ οι υποψήφιοι και εφόσον αυτό ισχύει να επισημάνουν το πως έχουν αξιοποιήσει κατάλληλα τις δεξιότητες και τις ικανότητές τους μέσω της συνεχούς αναβάθμισής.
- Ερώτηση: ‘Πού βλέπετε τον εαυτό σας σε πέντε χρόνια από τώρα;’
Εδώ οι επαγγελματίες του Ανθρώπινου Δυναμικού με τη συγκεκριμένη ερώτηση αποσκοπούν στο να εκμαιεύσουν από τον εκάστοτε υποψήφιο το στοιχείο της δέσμευσης και της αφοσίωσης. Τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι, στις πλείστες των περιπτώσεων επενδύουν χρόνο και χρήμα ο ένας στον άλλο. Έτσι Θα μπορούσαν οι υποψήφιοι εδώ να αναφερθούν στους επαγγελματικούς τους στόχους και πώς σκοπεύουν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της εταιρείας στην οποία ενδιαφέρονται να εργαστούν. Εάν όμως οι υποψήφιοι βλέπουν τη συγκεκριμένη θέση εργασίας ως προσωρινή, καλό είναι να αποφύγουν τα ψέματα και να αναφερθούν γενικά στο πού θα ήθελαν να φτάσει η επαγγελματική τους εξέλιξη και ανέλιξη γενικότερα εντός των επόμενων 5 χρόνων.
- Ερώτηση: ‘Πώς αντιδράτε στην κριτική από τον επικεφαλής σας, τον υπεύθυνο του τμήματός σας ή τους συναδέλφους σας;’
Σίγουρα το να απαντήσει ο οποιοσδήποτε υποψήφιος πως δεν αντιδρά καλά στην κριτική ή ακόμη χειρότερα πως την αγνοεί δεν είναι απάντηση. Εδώ οι υποψήφιοι, μπορούν να απαντήσουν ως ακολούθως: ‘Η οποιαδήποτε εποικοδομητική και όχι ισοπεδωτική κριτική, είναι καλοδεχούμενη, καθώς την θεωρώ ως ευκαιρία για βελτίωση. Ακούω προσεκτικά τα σχόλια, και νοουμένου ότι είναι δικαιολογημένα, προσπαθώ να διορθώσω τα λάθη μου, να γίνω καλύτερος/η και να βελτιώσω την απόδοσή μου.’
- Ερώτηση: ‘Είσαστε Ομαδικός Παίκτης;’
Ένα ισχυρό μέλος μιας ομάδας εργάζεται προς την επίτευξη κοινών στόχων και δεν διακινδυνεύει αυτούς τους στόχους για προσωπικά συμφέροντα. Βάζει τον ομαδικό στόχο και τη συλλογική προσπάθεια πάνω από τα ατομικά συμφέροντα και δεν έχει κρυφές ατζέντες. Ένας καλός συνεργάτης υποστηρίζει τους συναδέλφους του και προσφέρει τη βοήθεια και τη στήριξή του όπου χρειάζεται, για να εξασφαλίσουν την επιτυχή ολοκλήρωση των εργασιών τους. Ακόμη κι αν ένας υποψήφιος δουλεύει μόνος του και είναι αποτελεσματικός σαν μονάδα, η ικανότητα να συνεργάζεται κάποιος με ομάδα, να είναι αξιόπιστος και να μπορούν οι συνάδελφοί του να στηρίζονται επάνω του, αποτελεί σημαντική δεξιότητα στον επαγγελματικό κόσμο. Η αποτελεσματική συνεργασία οδηγεί συχνά σε καλύτερα αποτελέσματα, στην επίτευξη των κοινών στόχων που αναφέραμε και στην αρχή της παραγράφου και συνεπώς συμβάλουν και στη γενικότερη επιτυχία της εταιρείας.
- Ερώτηση: ‘Μπορείτε να μας πείτε για έναν συνάδελφό σας που δυσκολευτήκατε στο παρελθόν να συνεργαστείτε;’
Και πάλι αυτή η ερώτηση έρχεται να συμπληρώσει αυτή της ομαδικότητας. Εδώ οι υποψήφιοι μπορούν να αναφερθούν σε μία προηγούμενη συνεργασία με έναν συνάδελφο και να εξηγήσουν πώς ακριβώς αντιμετώπισαν εποικοδομητικά την κατάσταση, έχοντας ως στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων και την επίλυση των διαφορών με γνώμονα το καλό της εταιρείας. Βέβαια, εάν αυτό δεν έχει τύχει σε κάποιον από τους υποψήφιους, τότε μπορούν να απαντήσουν ως άνω χρησιμοποιώντας μελλοντικό χρόνο, περιγράφοντας το τι θα έκαναν σε μία πιθανή ρήξη με έναν συνάδελφό τους και πως θα αντιδρούσαν σε παρόμοια κατάσταση.
- Ερώτηση: ‘Πώς αντιμετωπίζετε την πίεση στη δουλειά;’
Εδώ οι επαγγελματίες του ανθρώπινου δυναμικού θέλουν να αξιολογήσουν κατά πόσο οι υποψήφιοι διαχειρίζονται σωστά το χρόνο τους, πως οργανώνουν τα καθήκοντά τους, εάν προχωρούν σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό, μέσω ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου, πως οι ίδιοι οι υποψήφιοι βάζουν προτεραιότητες και τέλος πως αντιμετωπίζουν το ίδιο τους το άγχος.
- Ερώτηση: ‘Τι είναι αυτό που σας κάνει να ξεχωρίζετε από τους άλλους υποψηφίους;’
Αν και σε αυτή την ερώτηση μπορεί ορισμένοι υποψήφιοι να δυσκολευτούν, λόγω του ότι ουσιαστικά θα πρέπει να ‘πουλήσουν’ την εικόνα τους όσο καλύτερα γίνεται, εκθειάζοντας τις δεξιότητες και ικανότητές τους, εντούτοις δεν πρέπει να ξεκινούν να παπαγαλίζουν ή να επαναλαμβάνουν το βιογραφικό τους, καθώς αυτό το γνωρίζουν ήδη οι επαγγελματίες του ανθρωπίνου δυναμικού. Συνεπώς μία σωστή προσέγγιση θα ήταν για τους υποψήφιους να επικεντρωθούν και να αναδείξουν τις μοναδικές τους δεξιότητες, τις βιωματικές τους επαγγελματικές εμπειρίες και πως αυτές συνδυάζονται με τα προ-απαιτούμενα της θέσης. Όταν απαντούν δηλαδή σε αυτήν την ερώτηση, οι υποψήφιοι πρέπει να προσπαθήσουν να εστιάσουν σε αυτά που τους καθιστούν κατάλληλο για τη συγκεκριμένη θέση και να επισημάνουν πως τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά όπως μπορεί να είναι η οργάνωση, η επιμονή, η δημιουργικότητα και η ικανότητα να μαθαίνουν γρήγορα σε συνδυασμό με τη θέληση και το πάθος που τους διακρίνει να προσφέρουν στην εταιρεία καθώς και συγκεκριμένα τους επιτεύγματά, μπορούν να συμβάλουν στην γενικότερη ανάπτυξη και επιτυχία της εταιρείας.
- Ερώτηση: ‘Έχετε κάποια ερώτηση για εμάς;’
Αυτή η ερώτηση είναι μια ευκαιρία για τους υποψηφίους να δείξουν ενδιαφέρον για την εταιρεία και τη συγκεκριμένη θέση εργασίας. Είναι σημαντικό να έχουν τουλάχιστον μια ερώτηση προετοιμασμένη, καθώς αυτό δείχνει ότι οι υποψήφιοι έχουν επενδύσει χρόνο και σκέψη στη διαδικασία της συνέντευξης. Ορισμένες καλές ερωτήσεις περιλαμβάνουν: ‘Μπορείτε να μου δώσετε περισσότερες πληροφορίες ως προς την κουλτούρα της εταιρείας και πώς αυτή προωθεί την επαγγελματική ανάπτυξη των εργαζομένων; Ποιο είναι το μέλλον και οι φιλοδοξίες της εταιρείας για το συγκεκριμένο τμήμα/θέση; Ποιοι θα είναι οι βασικοί στόχοι και προκλήσεις για αυτή τη θέση τα επόμενα χρόνια;’
Εν κατακλείδι, οι απαντήσεις που θα δώσουν οι υποψήφιοι σε ερωτήματα που θα τους τεθούν κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης για δουλειά είναι κρίσιμες για την εντύπωση που θα σχηματίσουν οι μελλοντικοί ίσως εργοδότες για αυτούς. Ο στόχος των πιο πάνω ερωτήσεων και όχι μόνο, είναι να αξιολογήσουν καλύτερα τις ικανότητες του κάθε υποψηφίου, την ενδεχόμενη τους αντίδραση σε δύσκολες καταστάσεις και να αξιολογήσουν την ετοιμότητά τους, αλλά και το πως ανταποκρίνονται σε δύσκολες καταστάσεις, τη διάθεση για συνεχή αυτό-βελτίωση, τη δυνατότητά τους να είναι ανοιχτοί στην ανταλλαγή απόψεων και συνεργασία και τόσα άλλα. Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να λεχθεί πως οι πιο πάνω ερωτήσεις, συγκαταλέγονται στις πιο συνηθισμένες, χωρίς αυτό όμως να συνεπάγεται πως είτε όλες είτε ένα μέρος τους θα υποβληθούν σαν ερωτήματα στον κάθε υποψήφιο. Όπως αλλάζουν συνεχώς οι συνθήκες στις οποίες ζούμε σήμερα, έτσι αλλάζουν και οι ανάγκες της οποιασδήποτε εταιρείας. Για αυτό οφείλουν οι υποψήφιοι να είναι έτοιμοι για παν ενδεχόμενο και να μην θεωρήσουν ως κανόνα τις πιο πάνω ερωτήσεις ή να τις πάρουν ως δεδομένες, καθότι τα τελικά ερωτήματα επαφίονται και εξαρτώνται ολοκληρωτικά από τους επαγγελματίες του ανθρώπινου δυναμικού της κάθε εταιρείας.
Άλλες Συμβουλές Γενικότερης Φύσεως
Πιο κάτω παρατίθενται ορισμένες γενικές συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν να παρουσιάσετε τον εαυτό σας με επιτυχία σε μια συνέντευξη:
|
Γεωργία Σολωμού
Content Director
Member of the Board of Directors of the Cyprus HR Professionals Association