Τηλεργασία ή Εργασία Από το Γραφείο
ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ H’ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ;
Στο προηγούμενο μας άρθρο, είχαμε αναφερθεί στον περί Ρύθμισης του Πλαισίου Οργάνωσης της Τηλεργασίας Νόμος του 2023 [Ν. 120(Ι)/2023] που είχε ψηφιστεί από τη Βουλή της Κύπρου στις 16 Νοεμβρίου 2023, εξετάζοντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο των εργαζομένων, όσο και των εργοδοτών που προκύπτουν από αυτόν.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι νέες συνθήκες εργασίας που προέκυψαν τα τελευταία χρόνια έφεραν στο προσκήνιο την τηλεργασία ως μια εναλλακτική μορφή απασχόλησης. Ειδικότερα μετά από την επιδημία εποχή του κορονοϊού, παρατηρούμε μία αύξηση ζήτησης και υιοθέτησης της τηλεργασίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και όχι μόνο, αλλάζοντας τα δεδομένα στο εργασιακό καθεστώς. Μετά από διάφορες έρευνες που έγιναν πρόσφατα, έδειξαν πως ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι προτιμούν την εργασία από το σπίτι ενώ την υβριδική μορφή τηλεργασίας, φαίνεται να την προτιμούν ακόμη περισσότερο, τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι εργοδότες.
Παράλληλα όμως, η παραδοσιακή εργασία από το γραφείο διατηρεί τη δική της σημασία και πλεονεκτήματα. Για αυτό είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις δύο αυτές μορφές εργασίας, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τις δυναμικές τους και να αξιολογήσουμε ποια ταιριάζει και ανταποκρίνεται καλύτερα στις διαφορετικές ανάγκες και προτιμήσεις του κάθε εργασιακού καθεστώτος.
Πλεονεκτήματα Τηλεργασίας
Η τηλεργασία προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα που την καθιστούν ελκυστική για πολλούς εργαζόμενους και εργοδότες. Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα είναι η ευελιξία που παρέχει. Οι εργαζόμενοι μπορούν να οργανώσουν τον χρόνο τους με μεγαλύτερη άνεση, προσαρμόζοντας το πρόγραμμά τους στις προσωπικές τους ανάγκες και προτιμήσεις. Αυτό μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν οικογενειακές υποχρεώσεις ή ανάγκη για προσωπική φροντίδα. Η δυνατότητα να ξεκινήσει και να τελειώσει η εργάσιμη ημέρα χωρίς συγκεκριμένο ωράριο μπορεί να αυξήσει την ικανοποίηση των εργαζομένων και να βελτιώσει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Η μείωση του χρόνου μετακίνησης είναι ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα. Οι καθημερινές μετακινήσεις προς και από το γραφείο μπορεί να είναι χρονοβόρες και κουραστικές, και η εξοικονόμηση αυτού του χρόνου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πιο παραγωγικές ή ευχάριστες δραστηριότητες. Επιπλέον, μειώνεται και το κόστος των μετακινήσεων, κάτι που μπορεί να είναι σημαντικό για τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Η τηλεργασία συμβάλλει επίσης στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθώς λιγότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτοκίνητα ή μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα που μπορεί να επιτευχθεί με την τηλεργασία, είναι η αυξημένη παραγωγικότητα. Ορισμένοι εργαζόμενοι αποδίδουν καλύτερα όταν εργάζονται από το άνετο περιβάλλον του σπιτιού τους, χωρίς τις περιττές περισπάσεις προσοχής που μπορεί να υπάρχουν σε ένα γραφείο. Η δυνατότητα δημιουργίας ενός εξατομικευμένου εργασιακού χώρου μπορεί να συμβάλει στη καλύτερη συγκέντρωση και απόδοση. Επιπλέον, η απουσία παραδοσιακών αντιπερισπασμών, όπως ο θόρυβος και η βαβούρα του γραφείου και οι διάφορες ανεπιθύμητες ίσως κάποιες φορές διακοπές συγκέντρωσης εν ώρα εργασίας, μπορεί να επιτρέψει στους εργαζόμενους να επικεντρωθούν καλύτερα στις εργασίες τους.
Μειονεκτήματα Τηλεργασίας
Παρά τα σημαντικά πλεονεκτήματα, η τηλεργασία δεν είναι απαλλαγμένη από μειονεκτήματα. Ένα από τα κυριότερα προβλήματα είναι η έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Η απομόνωση από συναδέλφους μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα μοναξιάς και να επηρεάσει την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Η καθημερινή επαφή με άλλους ανθρώπους καθώς και η ανταλλαγή ιδεών είναι σημαντικά στοιχεία που δεν τα συναντάς συνήθως στην τηλεργασία. Η έλλειψη άμεσης επικοινωνίας μπορεί επίσης να δυσχεράνει την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων.
Η δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου είναι επίσης συχνό φαινόμενο. Χωρίς σαφή όρια μεταξύ εργασίας και προσωπικού χρόνου, οι εργαζόμενοι μπορεί να δυσκολεύονται να αποσυνδεθούν από την εργασία τους, δουλεύοντας περισσότερες ώρες, οδηγώντας τους έτσι σε υπερκόπωση και άγχος. Η ανάγκη να παραμένει ο εργαζόμενος συνεχώς συνδεδεμένος μπορεί να αυξήσει την πίεση και να μειώσει την ποιότητα της ζωής του. Επιπλέον, βλέπουμε ότι μία από τις απαιτήσεις που μπορεί να προκύψει από την τηλεργασία είναι οι εργαζόμενοι να αναπτύξουν υψηλές δεξιότητες αυτοπειθαρχίας και οργάνωσης, κάτι που δεν είναι εύκολο για όλους.
Η επιπλέον πίεση που νιώθουν ορισμένοι εργαζόμενοι να είναι συνεχώς διαθέσιμοι και συνδεδεμένοι μπορεί να προσθέσει στρες στην καθημερινή τους ζωή. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επαγγελματική εξουθένωση και να επηρεάσει αρνητικά την απόδοση και την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Η αίσθηση ότι πρέπει να είναι πάντα σε αναμονή (‘on call’) μπορεί να διαταράξει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και να αυξήσει το επίπεδο του άγχους.
Πλεονεκτήματα Εργασίας από το Γραφείο
Στην αντίπερα όχθη, βλέπουμε ότι η εργασία από το γραφείο έχει και αυτή τα δικά της πλεονεκτήματα. Ένα από τα κύρια θετικά στοιχεία είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση. Η εργασία σε ένα κοινό χώρο/περιβάλλον γραφείου όχι μόνο προάγει την αίσθηση της κοινότητας αλλά σε αρκετές περιπτώσεις ενισχύει και τις σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων. Η καθημερινή επαφή και η άμεση επικοινωνία μπορούν να βελτιώσουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή απόψεων και εποικοδομητικών συζητήσεων, οδηγώντας σε καλύτερα αποτελέσματα. Οι άμεσες συναντήσεις και οι συνομιλίες για παράδειγμα στο διάδρομο μπορούν να δημιουργήσουν μια θετική εργασιακή κουλτούρα και να ενισχύσουν το ηθικό των εργαζομένων.
Η φυσική παρουσία στο γραφείο βοηθά επίσης στον καθορισμό σαφών χρονικών περιορισμών μεταξύ εργασίας και προσωπικού χρόνου. Η εργασία από το γραφείο μπορεί να δημιουργήσει μια σαφή διαχωριστική γραμμή μεταξύ επαγγελματικών και προσωπικών δραστηριοτήτων, βοηθώντας στη διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ εργασίας και ζωής. Έτσι, οι εργαζόμενοι μπορούν να αποσυνδέονται από την εργασία τους στο τέλος της ημέρας, κάτι που είναι δύσκολο να επιτευχθεί με την τηλεργασία.
Η δυνατότητα άμεσης συνεργασίας είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα που προσφέρει η η εργασία από το γραφείο. Η φυσική παρουσία επιτρέπει την άμεση επικοινωνία και την αποτελεσματική επίλυση προβλημάτων, κάτι που μπορεί να είναι πιο δύσκολο όταν κάποιος εργάζεται εξ αποστάσεως. Πολλές φορές παρατηρούμε ότι διάφορες μικρές παρεξηγήσεις είναι δυνατό να αποφευχθούν λόγω ακριβώς αυτής της άμεσης επικοινωνίας που προσφέρει η εργασία από το γραφείο. Τέλος, παρατηρούμε ότι η εν λόγω αμεσότητα από τις φυσικές συναντήσεις των εργαζομένων με τη διεύθυνση της κάθε εταιρείας και η δυνατότητα για άμεση ανατροφοδότηση, μπορούν να επιταχύνουν τις διαδικασίες και να βελτιώσουν την ποιότητα των αποφάσεων.
Μειονεκτήματα Εργασίας από το Γραφείο
Ωστόσο, η εργασία από το γραφείο έχει και κάποια μειονεκτήματα. Η έλλειψη ευελιξίας είναι ένα από τα κύρια αρνητικά. Η ανάγκη για φυσική παρουσία μπορεί να περιορίζει την προσαρμοστικότητα του προγράμματος εργασίας του κάθε εργαζομένου, καθιστώντας έτσι δύσκολη την αντιμετώπιση διαφόρων προσωπικών υποχρεώσεων και αναγκών. Ως εκ τούτου, αυτό μπορεί να οδηγήσει στη μείωση επιπέδου ικανοποίησης των εργαζομένων ως προς την εργασία τους ή ακόμη και να οδηγήσει στην έλλειψη κινήτρων από μέρους τους και να επηρεάσει ακόμη και την παραγωγικότητά τους.
Οι αυξημένοι χρόνοι μετακίνησης είναι επίσης ένα άλλο σημαντικό μειονέκτημα. Η καθημερινή μετακίνηση προς και από το γραφείο μπορεί να είναι χρονοβόρα και κουραστική, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής των εργαζομένων. Επιπλέον, η μετακίνηση μπορεί να επιφέρει επιπλέον κόστος και να επηρεάσει την παραγωγικότητα αφού οι εργαζόμενοι μπορεί να φτάνουν στο γραφείο κουρασμένοι ή αγχωμένοι, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την απόδοσή τους.
Σε περιπτώσεις κρίσεων ή ανάγκης, η αδυναμία κάποιος εργαζόμενος να εργαστεί εξ αποστάσεως μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες. Η έλλειψη υποδομών, πολιτικών, ευελιξίας και κουλτούρας για εργασία από το σπίτι μπορεί να περιορίσει την ικανότητα των επιχειρήσεων να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες καταστάσεις όπως σε καιρούς πανδημίας. Η μη δυνατότητα να προσαρμοστούν γρήγορα και να ανταποκριθούν άμεσα στις νέες συνθήκες μπορεί να επηρεάσει τόσο την απόδοση όσο και την ανθεκτικότητα αυτών των επιχειρήσεων.
Εν κατακλείδι, μπορούμε να καταλήξουμε ξεκάθαρα στο συμπέρασμα πως η κάθε μορφή εργασίας, είτε είναι τηλεργασία είτε είναι με φυσική παρουσία/εργασία από το γραφείο, έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η επιλογή της κατάλληλης λοιπόν μορφής εξαρτάται τόσο από τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των εργαζομένων, όσο και των επιχειρήσεων. Έτσι, είναι σημαντικό πέρα από ότι πρέπει να υπάρχει ευελιξία και προσαρμοστικότητα, να λαμβάνονται υπόψη και οι ατομικές συνθήκες και οι απαιτήσεις/περιστάσεις της κάθε περίπτωσης εργαζομένου. Η ιδανική λύση μπορεί να βρίσκεται στο συνδυασμό των δύο αυτών εργασιακών καθεστώτων, προσφέροντας έτσι τα οφέλη και των δύο αυτών κόσμων, δημιουργώντας όχι μόνο ένα αποτελεσματικό εργασιακό περιβάλλον αλλά και ένα πιο ισορροπημένο και υγιές πρόγραμμα μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής του κάθε εργαζομένου.
Γεωργία Σολωμού
Content Director
Member of the Board of Directors of the Cyprus HR Professionals Association